Een verhaal over geloof en vrijheid: de kerk neemt deel aan conferentie over godsdienstvrijheid in Praag

In de historische gangen van de Praagse burcht – de officiële ambtswoning van de president van Tsjechië – en Paleis Černín – de zetel van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Tsjechië – kwamen overheidsfunctionarissen, maatschappelijke leiders en godsdienstleiders samen voor de High-Level International Conference van de Article 18 Alliance (International Religious Freedom or Belief Alliance). Vertegenwoordigers van De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen namen ook deel aan de conferentie om samen met afgevaardigden uit alle hoeken van de wereld zich uit te spreken over het universele recht op vrijheid van godsdienst of overtuiging.

President Petr Pavel, president van Tsjechië, opende het evenement officieel met een keynotetoespraak, waarin hij de vrijheid van geweten en overtuiging beklemtoonde:

‘Waar de menselijke geest wordt bedwongen door macht, gaat de vrijheid teniet.’

Hij beschreef dat oprecht geloof een reservoir van moed en waardigheid vormt, vooral ‘in tijden van crisis’, en zei tegen de deelnemers: ‘Ware godsdienst bouwt mensen op – alle mensen, niet alleen een aantal mensen.’ Hij zei dat we vooral waakzaam moeten zijn:

‘Ware godsdienstvrijheid is vrijheid van dwang. Godsdienstvrijheid is nooit een permanent geschenk. We moeten haar daarom beschermen, verdedigen en er dagelijks naar leven. Laten we haar nooit voor lief nemen. Laten we de moed hebben om ervoor op te komen – voor onszelf en voor wie dat niet zelf kunnen.’

Vertegenwoordigers van de kerk en belangrijke overtuigingen

De kerk werd vertegenwoordigd door ouderling James W. McConkie, lid van het gebiedspresidium Europa-Midden, en Michal Hanzal, gebiedsmanager public relations. Hun deelname geeft blijk van een beginsel dat diep geworteld is in de overtuigingen van de kerk – een beginsel waarin het doel van deze wereldwijde bijeenkomst weerklinkt. Het elfde geloofsartikel van de kerk luidt:

‘Wij eisen het goed recht de almachtige God te aanbidden volgens de stem van ons eigen geweten, en kennen alle mensen hetzelfde goed recht toe: laat hen aanbidden hoe, waar of wat zij willen.’

De Article 18 Alliance komt ook voor deze idealen op. Vanuit deze overtuiging sloot de kerk zich aan bij leiders uit de hele wereld om te bevestigen dat iedere persoon vrij moet kunnen aanbidden, zonder vrees of discriminatie.

Ouderling James W. McConkie vertelde hoe belangrijk de bijeenkomst was: ‘Tijdens de hele conferentie dacht ik na over de waarschuwing van de Heer in Leer en Verbonden 134:4, dat de overheid “de misdaad moet bedwingen, maar nooit aan het geweten beperkingen mag opleggen; schuld moet straffen, maar nooit de vrijheid van de ziel mag onderdrukken”. Het was geweldig om in het hart van Europa samen te komen met academici, overheidsfunctionarissen en geloofsleiders die zich inzetten voor deze goddelijke beginselen van waarheid en keuzevrijheid.’

Conferentiethema’s en stemmen uit de hele wereld

Thema’s als waardigheid, solidariteit en veerkracht liepen als een rode draad door de plenaire bijeenkomsten en bijkomende evenementen. Afgevaardigden van elk continent bespraken vredesopbouw en sociale cohesie, en de hevige druk waaronder geloofsgemeenschappen in tijden van oorlog en andere kwetsbare omstandigheden komen te staan. Enkele sprekers waren Nazila Ghanea, speciale rapporteur van de VN, ambassadeur Samuel Brownback (VS) en anderen uit Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Er was een bijzonder eerbetoon voor Zijne Heiligheid de Dalai Lama voor zijn levenslange toewijding aan geweldloosheid en menselijke waardigheid.

De Article 18 Alliance

De conferentie werd georganiseerd door de Article 18 Alliance, een netwerk van 38 lidstaten en tientallen deskundigen, verenigd door de beginselen in artikel 18 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Haar doel is de bescherming van godsdienstige minderheden, de bestrijding van discriminatie en de bevordering van respect voor vrijheid van godsdienst of overtuiging.

De raad van deskundigen van de Alliance – waarin professor Brett Scharffs van het International Center for Law and Religion aan de Brigham Young University zitting heeft – bracht de vooraanstaande stemmen uit de hele wereld samen om advies en steun te bieden.

Eerbetoon aan bruggenbouwers

Tijdens het openingsdiner in het Nationaal Museum op het historische Wenceslausplein in Praag werden onderscheidingen uitgereikt aan personen en organisaties die bruggen tussen geloofsrichtingen hebben gebouwd en de godsdienstvrijheid hebben bevorderd.

Professor Scharffs ontving een van die onderscheidingen voor zijn langdurige toewijding aan het verdedigen van godsdienstvrijheid. Dat moment benadrukte een traditie van wetenschap en dienstbaarheid die de kerk aanmoedigt en ondersteunt: voor leden van de kerk is het bevorderen van godsdienstvrijheid geen incidenteel pleidooi, maar een voortdurende roeping.

Toen professor Scharffs de onderscheiding ontving, zei hij: ‘Veerkracht is het resultaat van samenwerking, vooral in duistere tijden. Als we ons samen inzetten, creëren we hoop en kracht voor mensen die onder vervolging gebukt gaan.’

‘Wij kunnen haat onschadelijk maken’

Ambassadeur Robert Řehák, voorzitter van de Article 18 Alliance, gaf een praktische blauwdruk om met verschillen om te gaan:

‘Wij kunnen haat onschadelijk maken en polarisatie en verdeeldheid overwinnen als we oprechte vriendschappen sluiten en effectief samenwerken. Samen kunnen we de kracht van de machtelozen transformeren tot een collectieve kracht voor godsdienstvrijheid, wederzijds begrip en vrede.’

Die instelling – vriendschap die tot samenwerking leidt – is een goede beschrijving van de benadering die de kerk wereldwijd volgt. De kerk werkt regelmatig samen met andere geloofsgemeenschappen en maatschappelijke organisaties om het lijden van mensen te verlichten, ontheemden te verwelkomen en families te sterken. In Praag werden deze partnerschappen niet alleen gevierd, maar ook nieuw leven in geblazen.

Vooruitkijken

De conferentie werd afgesloten met een verklaring waarin werd benadrukt dat in tijden van wereldwijde onzekerheid het recht op vrijheid van gedachten, geweten, en godsdienst of overtuiging van essentieel belang is om de menselijke waardigheid en veerkracht te waarborgen. De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen zal op dit momentum voortbouwen door zich steeds meer in te zetten voor een interreligieuze dialoog en initiatieven ter bevordering van godsdienstvrijheid in Europa.

De herinnering van president Pavel wijst op een duurzame waarheid: wanneer mannen en vrouwen de vrijheid hebben om God te zoeken en hun naasten te dienen volgens de stem van hun geweten, worden zij samen vertegenwoordigers van hoop. De conferentie riep de deelnemers op om die vrijheid te verdedigen: niet eenmalig, maar dagelijks.

In Praag werd het verhaal over geloof en vrijheid opnieuw geschreven. Leden van de kerk dragen bij aan deze wereldwijde dialoog en bevestigen dat godsdienstvrijheid niet alleen een recht is waar we aanspraak op maken, maar een geschenk dat we moeten delen.