Met verdriet kondigen we aan dat Russell M. Nelson, de geliefde president van De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, vandaag kort na 22.00 uur Utah-tijd vredig is overleden in zijn huis in Salt Lake City. Hij was 101 jaar – de oudste president in de geschiedenis van de kerk.
President Nelson werd op 7 april 1984 als apostel geroepen. Op 14 januari 2018 werd hij de president van de kerk. Aan zijn termijn als profeet zal worden gedacht als een tijd van wereldwijde bediening (hij bezocht 32 landen en Amerikaanse gebiedsdelen), meer tempelbouw (hij kondigde 200 nieuwe tempels aan) en ingrijpende veranderingen. Vanaf de algemene aprilconferentie van 2018, waarin hij als senior apostel werd gesteund, begon president Nelson geregeld aanpassingen aan te brengen om de heiligen meer zoals Jezus Christus te laten dienen en de centrale rol van de Heiland van de wereld bij alles wat de kerk doet duidelijk te maken. Verderop in dit overlijdensbericht staat een uitgebreid verslag van zijn reizen als president en de vele veranderingen die hij heeft doorgevoerd.
Voordat hij al zijn tijd aan de kerk wijdde, was president Nelson een wereldwijd bekende en gerespecteerde hartchirurg. In 1955 verrichtte hij de eerste openhartoperatie in Utah. Hij was werkzaam als president van het Genootschap voor Vasculaire Chirurgie, voorzitter van de Amerikaanse Raad voor Cardio-thoracale Chirurgie, voorzitter van de Raad voor Cardiovasculaire Chirurgie van de Amerikaanse Hartstichting en president van het Medisch Genootschap van de staat Utah. Hij schreef talloze hoofdstukken in medische studieboeken en andere publicaties. Hij gaf vaak colleges en bezocht vele organisaties in de Verenigde Staten en andere landen. En hij sprak elf talen.
‘Hij was de zachtaardigste en vriendelijkste man die je je maar kunt indenken.’ – President Dallin H. Oaks
‘Ieder van ons die met Russell M. Nelson samenwerkte, en de vele mensen die hij onderwees en sprak, stonden versteld van zijn buitengewone bescheidenheid voor een man van zijn kaliber’, zegt president Dallin H. Oaks, die in 1984 op dezelfde dag als president Nelson in het Quorum der Twaalf Apostelen geroepen werd en president Nelsons eerste raadgever in het Eerste Presidium was. ‘Zijn zachtmoedigheid maakte diepe indruk op ons. Hij was de zachtaardigste en vriendelijkste man die je je maar kunt indenken. En zo zullen we hem ons altijd herinneren.’
President Nelson laat zijn vrouw, Wendy, 8 van zijn 10 kinderen, 57 kleinkinderen en meer dan 167 achterkleinkinderen achter.
De leden van het Quorum der Twaalf Apostelen zijn net als in de tijd van het Nieuwe Testament bijzondere getuigen van Jezus Christus. President Nelson was een van de vijftien mannen die wereldwijd toezien op de groei en ontwikkeling van de kerk, die ruim zeventien miljoen leden telt.
Naar verwachting wordt er pas na de begrafenis van president Nelson (details volgen later) door het Quorum der Twaalf Apostelen van de kerk formeel een opvolger gekozen.
Een ‘geliefd arts’ in wie geneeskunde en geloof samenkwamen
Download PhotoJe verwacht misschien niet dat een apostel een wereldberoemd hartchirurg is, zoals president Nelson vóór zijn levenslange roeping in de kerk was. Maar harten lichamelijk en geestelijk genezen is niet ongebruikelijk voor discipelen van Jezus Christus. De schrijver Lukas in het Nieuwe Testament was een arts die enige bekendheid genoot – de apostel Paulus, met wie hij als zendeling had gereisd, noemde hem ‘de arts, de geliefde’ (Kolossenzen 4:14).
Als arts was president Nelson wellicht het meest bekend om zijn rol in de ontwikkeling van een hart-longmachine die klein genoeg was om in een operatiekamer te functioneren. Deze mijlpaal, in belangrijke mate ook mogelijk gemaakt door de steun en aanmoediging van zijn eerste vrouw, Dantzel, deed hem dieper beseffen hoe bijzonder het leven is. ‘Ik denk dat een chirurg in een unieke positie is om een van Gods grootste scheppingen – het menselijk lichaam – te begrijpen’, zei hij. ‘Elk deel van het lichaam wakkert geloof in mij aan.’
President Nelsons eerbied voor het leven inspireerde hem tot een geestelijke benadering van de geneeskunde. Zijn handelen binnen en buiten de operatiekamer werd geleid door een Schrifttekst in de Leer en Verbonden: ‘En wanneer wij enige zegening van God ontvangen, is het door gehoorzaamheid aan die wet waarop zij is gegrond’ (Leer en Verbonden 130:21).
‘Met andere woorden,’ zei president Nelson: ‘een zegening is niet iets wat je alleen maar wenst; je werkt ervoor en je maakt haar mogelijk. Ik leerde mijn team met wie ik aan het werk was vaak: deze patiënt heeft gebeden om een geslaagde operatie en zijn gezin bidt ervoor. Al die gebeden halen niets uit als je één vergissing maakt, dus moet je je werk perfect doen zodat deze patiënt de kans krijgt om de zegen te ontvangen waar ze om bidden.’
Zijn studie geneeskunde besloeg de eerste twaalf jaar van zijn huwelijk. Nadat hij op 22-jarige leeftijd aan de University of Utah afstudeerde, was hij een aantal jaren co-assistent en arts-assistent in de Amerikaanse staten Minnesota en Massachusetts, gevolgd door twee jaar dienstplicht in Washington, D.C. en in het buitenland. Daarna promoveerde hij aan de University of Minnesota. Zijn grote gedrevenheid in wetenschappelijk onderzoek leidde uiteindelijk tot zijn baanbrekende werk aan de hart-longmachine. Later werd hij onderzoeksprofessor chirurgie en directeur van de opleiding cardiothoracale chirurgie van de University of Utah en hoofd van de afdeling cardiothoracale chirurgie van het LDS Hospital in Salt Lake City.
Download PhotoIn 1955 verrichtte president Nelson de eerste openhartoperatie in Utah. Hij verrichtte in zijn loopbaan ruim 7.000 operaties. Een van zijn opmerkelijkste operaties vond plaats in 1972, toen president Nelsons liefde voor geneeskunde en geloof samenkwamen. Hem werd gevraagd een risicovolle operatie te verrichten op Spencer W. Kimball, destijds een senior apostel van de kerk. President Nelson was algemeen president van de zondagsschool, maar bleef ook als hartchirurg werken. Hij kreeg een priesterschapszegen voor de operatie. Hij is ervan overtuigd dat deze de uitkomst heeft beïnvloed.
‘Het was net als een pianist die een pianoconcert speelde zonder ook maar één vergissing te maken, of een honkbalpitcher die negen innings foutloos werpt’, zei hij. ‘Die lange, ingewikkelde operatie verliep vlekkeloos. En aan het eind van de operatie, toen zijn hart krachtig klopte, wist ik dat hij zou leven. En toen we zijn borst sloten, kreeg ik het gevoel dat deze man president van de kerk zou worden.’
Spencer W. Kimball werd inderdaad president van de kerk en leefde nog dertien jaar.
‘[President Nelson] had in zijn medische opleiding veel geleerd over gezondheidskwesties waar algemene autoriteiten mee te maken hebben’, zei president Oaks. ‘En hij kon ons veel vertellen over wat een diagnose betekende, wat de vooruitzichten waren en de praktische implicaties van zo’n diagnose.’
Leven met Dantzel
President Nelson probeerde altijd zijn best te doen bij welke taak dan ook. Als jong kind was het de uitvoerende kunst, niet de geneeskunst, die eerst zijn aandacht trok. Hij zong tenor in een succesvol kwartet en speelde als eerstejaarsstudent aan de University of Utah de hoofdrol in een musical. In feite leidde zijn liefde voor muziek hem uiteindelijk naar de liefde van zijn leven.
Download PhotoHij herinnert zich dat hij voor een repetitie van een toneelstuk kwam en een sopraan op het toneel hoorde zingen. ‘Ze was oogverblindend’, zei president Nelson. ‘Haar stem was ongelooflijk en ik zei: “Wie is dat?”’ De dirigent antwoordde: “Dat is Dantzel White. Ze is degene met wie je in deze show zingt.”’ President Nelson zei: ‘Vanaf dat moment hebben we nooit meer met iemand anders gedatet.’
Muziek werd heel belangrijk in hun leven samen. De Nelsons hadden thuis voortaan altijd muziek toen ze vroeg in hun huwelijk een gebruikte piano voor minder dan $100 kochten. In zijn tijd als arts stond president Nelson vroeg in de ochtend op om piano te spelen en de Schriften te bestuderen. Die combinatie bracht volgens hem een geestelijke invloed in huis.
Net als veel jonge echtparen werkten de Nelsons samen om de eindjes aan elkaar te knopen, en het was niet altijd makkelijk. President Nelson herinnerde zich dat hij op een avond in Boston over straat ging met zijn vrouw en in die tijd vier kinderen, toen ze haar neus tegen het venster van een meubelzaak drukte en vroeg: ‘Lieverd, denk je dat we ons ooit een lamp kunnen veroorloven?’ Het was in die tijd, zei president Nelson, dat ze volgens de tekst in Mattheüs 6:33 leefden: ‘Zoek eerst het Koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, en al deze dingen zullen u erbij gegeven worden.’
‘Ik vond dat ze een heel goed team waren’, zegt Gloria Nelson Irion, het derde van de tien kinderen van de Nelsons, in totaal negen meisjes en één jongen. ‘Ze zorgden goed voor elkaar en voelden zich echt geborgen in hun liefde voor elkaar. Als mijn vader van zijn werk thuiskwam, of het huis binnenliep, ging hij altijd eerst naar mijn moeder om haar met een knuffel en een kus te begroeten. […] Hij liet ons zien dat een van de belangrijkste dingen die een vader voor zijn kinderen kan doen, is van hun moeder te houden.’
Download PhotoDantzel was het hart van het gezin Nelson. President Nelson zei daarover: ‘Zij heeft me vriendschap, tien prachtige kinderen, en al die andere ongrijpbare dingen gegeven die een vrouw haar man geeft om hem ertoe te brengen het beste in zichzelf naar boven te halen en het geluk van anderen boven het zijne te stellen.’
Van de oudste tot de jongste zijn de kinderen van de Nelsons (met de naam van de huwelijkspartners tussen haakjes) Marsha N. Workman (Richard Workman), Wendy N. Maxfield (gestorven in 2019, gehuwd met Norman A. Maxfield), Gloria N. Irion (Richard A. Irion), Brenda N. Miles (Richard L. Miles), Sylvia N. Webster (David R. Webster), Emily N. Wittwer (gestorven in 1995, gehuwd met Bradley E. Wittwer), Laurie N. Marsh (Richard M. Marsh) , Rosalie N. Ringwood (Michael T. Ringwood), Marjorie N. Lowder (Bradley J. Lowder) en Russell M. Nelson jr. (Britney).
President Nelson deed zijn best om tijd met zijn kinderen door te brengen ondanks een druk medisch en kerkelijk schema. Hij reisde veel en nam vaak één gezinslid tegelijk mee. Hij beschouwde deze tijden met zijn kinderen als een verstandige investering. ‘Die reizen gaven me de kans om naar hun problemen en hun ambities te luisteren, en om met elkaar te praten en ideeën en ervaringen met elkaar te bespreken’, zei hij. Activiteiten zoals Schriftstudie, gezinsgebeden twee keer per dag en wekelijkse gezinsavonden hielden het gezin ook dicht bij elkaar.
‘Naarmate de familie zich uitbreidde, zorgde hij ervoor dat hij bij elke belangrijke mijlpaal was. ‘Voor ieder kind kwam hij naar de naamgeving, doop, ordening in het priesterschap, vertrek op zending [en] bruiloft’, zegt Irion.
Huwelijk met Wendy L. Watson
President Nelson geloofde stellig dat het geheim van een gelukkig leven niet bestaat in wat je hebt, maar in de kennis van God die je bezit. Mensen ‘moeten weten dat God leeft. Ze moeten weten dat Hij een plan voor hen heeft. ‘Als ze dat plan volgen, zullen ze vreugde vinden, ook als de ontberingen van het leven leed, beproeving, soms pijn en verdriet brengen’, zei hij. ‘Als zij dat geloof in Hem kunnen hebben en zich aan Hem verbinden, zullen zij de kracht hebben om de beproevingen te doorstaan die het leven brengt. In dat proces zullen ze grote vreugde vinden.’
Zijn geestelijke kracht werd beproefd toen zijn geliefde Dantzel in februari 2005 onverwachts overleed. Haar dood heeft zijn geloof en toewijding aan het gezin alleen maar versterkt.
In de algemene aprilconferentie van 2006 sprak president Nelson over de noodzaak van een hecht huwelijk.
‘Het huwelijk brengt meer geluk teweeg dan enige andere relatie’, zei hij. ‘Toch verwezenlijken sommige echtparen hun volledige potentieel niet. Ze laten de romantiek verroesten, nemen elkaar voor lief, of laten andere interesses of wolken van onachtzaamheid de visie overschaduwen van hoe hun huwelijk zou kunnen zijn. Huwelijken zouden gelukkiger zijn als er meer zorg aan besteed werd.’
Kort na de conferentie trouwde president Nelson met Wendy L. Watson. Vóór het huwelijk was de Canadese zuster Nelson al 25 jaar hoogleraar huwelijks- en gezinstherapie – de laatste dertien jaar aan de Brigham Young University.
Download PhotoZuster Nelson heeft verteld over haar geestelijke worsteling van vasten en gebed voordat ze een relatie met de toenmalige ouderling Nelson aanging. Ze beschreef hoe deel gaan uitmaken van een groot gezin en een punt achter haar loopbaan zetten, erg ingrijpend voor haar was.
‘Wij denken: o, het is de wil van de Heer. Dus zal alles gewoon makkelijk, heerlijk en wonderbaarlijk zijn. Maar in plaats daarvan was het moeilijk’, zei zuster Nelson in mei 2019 op een bedieningsreis naar Oceanië met de profeet. ‘We hadden verschillende verwachtingen. Hij rouwde nog steeds om Dantzel, zonder enige twijfel. […] Het was een grote verandering.’
‘We houden gewoon van haar’, zei Irion. ‘Ze is mijn vader en ook onze familie echt tot zegen geweest omdat zij zo goed voor hem heeft gezorgd.’
‘Zijn kinderen waren geweldig, dat moet ik zeggen’, voegde zuster Nelson toe. ‘Ik wilde hun vriendin zijn, en dat waren ze zeker voor mij. Ze stonden echt open voor me. De kleinkinderen zijn fantastisch. En nu zijn de achterkleinkinderen gewoon geweldig.’
Tijdens een bedieningsbezoek aan Australië in 2019 beschreef president Nelson Wendy als volgt: ‘Ze is doctor. Ze is geriater. Ze is huwelijks- en gezinstherapeut. En ze is echt een leuke meid om bij te zijn.’
Een veeltalige profeet voor de natiën
Tijdens de bedieningsbezoeken aan verschillende Latijns-Amerikaanse landen in het najaar van 2019 gaf de profeet belangrijke gedeelten van zijn toespraken in het Spaans, tot groot genoegen van de plaatselijke heiligen der laatste dagen. In Peru gaf hij bijvoorbeeld een inleiding in het Engels, maar vervolgde toen: ‘Met jullie goedvinden wil ik jullie in het Spaans toespreken.’ Het hele amfitheater barstte in applaus uit.
Download Photo‘Ik was eens bij hem toen hij in een gesprek met een Rus ineens op Russisch overging’, zegt president Oaks. ‘Ik weet dat hij genoeg Chinees had geleerd om deel te nemen aan een openhartoperatie in China en in de operatiekamer instructies in het Chinees te geven.’
Volgens zijn dochter sprak haar vader elf talen.
‘Ik denk dat hij het fijn vond om mensen van over de hele wereld te ontmoeten’, zegt Irion. ‘Hij hield ervan om ze het evangelie te zien omarmen en heiligen te worden, en de verandering in hen te zien van droefheid naar hoop en van duisternis naar licht.’
Ook werd mede door zijn toedoen de kerk in veel communistische landen erkend. ‘Hij was ooggetuige van de wonderen die daar plaatsvonden’, zegt zijn dochter. ‘Hij deed wat hij kon, en dan deed de Heer de rest. Deur na deur ging open, waar hij dat ooit voor onmogelijk had gehouden.’
Nadat president Nelson in januari 2018 leider van De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen was geworden, bezocht hij op bijna elk continent veel heiligen der laatste dagen en leiders van overheden en kerken. Hij reisde naar 32 landen en Amerikaanse gebiedsdelen.
Hij besteedde ook veel tijd aan het bouwen van bruggen met leiders van andere geloofsrichtingen, groepen en landen. Heel bijzonder daarbij was zijn bezoek aan paus Franciscus in het Vaticaan in maart 2019 en zijn relatie met de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP), een burgerrechtenorganisatie in de Verenigde Staten.
Download Photo‘We hadden een zeer hartelijk, onvergetelijk onderhoud’, zei president Nelson over zijn bezoek aan de paus. ‘Zijne Heiligheid was zeer hoffelijk, hartelijk en gastvrij. Hij is een lieve, geweldige man, de katholieke mensen mogen blij zijn met zo’n hoffelijke, betrokken, liefdevolle en capabele leider.’
In mei 2018 deed de profeet samen met leiders van de NAACP een oproep tot meer beleefdheid en raciale eensgezindheid. Vervolgens nodigden NAACP-leiders president Nelson in juli 2019 uit om tijdens het jaarlijkse congres van de organisatie in Detroit te spreken. ‘We hoeven niet gelijk te zijn of er hetzelfde uit te zien om van elkaar te houden. We hoeven het zelfs niet met elkaar eens te zijn om elkaar lief te hebben’, zei president Nelson. Hij kwam in juni 2021 opnieuw bijeen met NAACP-leiders om nieuwe educatieve en humanitaire initiatieven in hun lopende samenwerking aan te kondigen.
De profeet sprak op zijn reizen met leiders van vele landen, waaronder overheidsfunctionarissen uit Cambodja, Colombia, Indonesië, Nieuw-Zeeland, Peru, Samoa, Tonga, Vietnam en andere gebieden. Hij ontving ook veel leiders op Temple Square, waaronder een Vietnamese delegatie, de Cubaanse ambassadeur en de leider van de Muslim World League.
De profeet zette zijn werk om bruggen te bouwen kracht bij door heiligen der laatste dagen aan te sporen vredestichters te zijn die ‘[op]bouwen, verheffen, bemoedigen, overreden en inspireren, hoe moeilijk de situatie ook is.’
‘Broeders en zusters, we kunnen letterlijk de wereld veranderen – één persoon en één interactie tegelijk. Hoe? Door te laten zien dat we bij een eerlijk meningsverschil met wederzijds respect en een beleefde dialoog een heel eind komen’, zei president Nelson. ‘Als u de vergadering van Israël echt serieus neemt en relaties wilt opbouwen die in de eeuwigheid voortduren, dan doet u er goed aan om nu verbittering uit te bannen. U doet er goed aan om nu niet meer te eisen dat uw wil altijd wet is. U doet er goed aan om nu op te houden met datgene waarvoor men bij u op eieren loopt, uit angst dat u overstuur raakt. U doet er goed aan om nu uw oorlogswapens te begraven. Als uw verbale arsenaal uitpuilt van de beledigingen en beschuldigingen, dient u die nu weg te doen. U zult als een geestelijk sterkere man of vrouw in Christus verrijzen.’
Toen de toenmalige ouderling Jeffrey R. Holland van het Quorum der Twaalf Apostelen in 2018 met president Nelson op reis was (waarbij Jeruzalem, de vredestad, werd aangedaan), merkte hij op dat de wereldwijde visie van president Nelson opmerkelijk was.
‘Hij is de profeet voor de wereld, en hij heeft die visie’, zei ouderling Holland. ‘Hij heeft dat profetische zienerschap. Wij steunen hem als ziener en openbaarder, en zijn blik is wereldomspannend.’
Download PhotoEen man die de kerk heeft veranderd
President Nelson heeft veel belangrijke veranderingen tot stand gebracht. Zoals al eerder is gezegd, is elk van deze bedoeld om een krachtige focus op Jezus Christus te leggen.
‘President Nelson, ik weet niet hoeveel openbaring we dit weekend nog meer aankunnen. Sommigen van ons hebben een zwak hart. Maar ik vermoed dat u daar ook wel iets aan kunt doen. Wat een profeet!’ – Ouderling Holland, april 2018
De profeet paste de manier waarop heiligen over de hele wereld elkaar dienen aan. Hij beklemtoonde herhaaldelijk hoe belangrijk de juiste naam van de kerk is. Hij verschoof het zwaartepunt van evangelieonderricht naar het gezin, gesteund door de kerk. Hij wijzigde een beleid waardoor kinderen van LGBT-ouders zich konden laten dopen. Hij paste de vragen voor een tempelaanbeveling aan om de kerkleden meer inzicht te geven in het doel van de tempel. Hij introduceerde een nieuw wereldwijd programma voor de kinderen en jongeren van de kerk. Hij kondigde een nieuw getuigebeleid aan voor de doop van levenden, plaatsvervangende doop en verzegeling. Hij stelde een wereldwijd beleid in waardoor voor de wet getrouwde echtparen direct in een tempel van de kerk konden trouwen. Hij reorganiseerde en consolideerde priesterschapsquorums en organisaties voor volwassenen en kinderen. Hij introduceerde verschillende veranderingen in het beleid en de procedures van het zendingswerk. Hij veranderde het logo van de kerk met een afbeelding van de herrezen, levende Heer Jezus Christus. En hij las een nieuwe proclamatie aan de wereld voor over de herstelling van de volheid van het evangelie van Jezus Christus.
‘Om Ralph Waldo Emerson te parafraseren: “De meest gedenkwaardige momenten in het leven zijn die waarop we openbaring krijgen”’, zei ouderling Jeffrey R. Holland aan het eind van de algemene aprilconferentie van 2018, waarin de profeet verscheidene opmerkelijke veranderingen introduceerde. ‘President Nelson, ik weet niet hoeveel openbaring we dit weekend nog meer aankunnen. Sommigen van ons hebben een zwak hart. Maar ik vermoed dat u daar ook wel iets aan kunt doen. Wat een profeet!’
Bij al die veranderingen moedigde president Nelson heiligen der laatste dagen aan om persoonlijke leiding van God te ontvangen, net zoals hij openbaring voor de kerk ontving. Hij en andere leiders zeiden herhaaldelijk dat die veranderingen deel uitmaken van de voortgaande herstelling van het evangelie van Jezus Christus.
Een meesterleraar die harten raakte
President Oaks noemde president Nelson een meesterleraar. ‘Ik heb chirurgen horen zeggen hoe goed hij hun leerde om chirurg te zijn’, zei president Oaks. ‘En ik heb gezien hoe hij als leermeester de dienstknechten van de Heer op dezelfde wijze onderwees.’
Als ‘geliefd arts’ raakte president Nelson letterlijk het hart van honderden patiënten aan. Als discipel van Christus genas hij harten door woord en daad.