Als u overweegt om een plaatselijke mormoonse kerkgemeente te bezoeken, bent u van harte welkom! Wij waarderen het dat u de tijd neemt om ons geloof en onze leden beter te gaan begrijpen. Onze plaatselijke kerkgemeente bezoeken en zien hoe een gemeente of wijk (zo noemen we grotere kerkgemeentes) werkt, is essentieel als u wilt begrijpen wat heiligen der laatste dagen geloven en hoe dat geloof zich vertaalt in onze aanbidding en ons onderling dienstbetoon. Wat u bij uw bezoek zult zien, is een voorbeeld van hoe heiligen der laatste dagen wereldwijd Jezus Christus aanbidden.
Bedenk echter dat zondagsdiensten erediensten zijn. U zult er zowel eerbied als een sociale en vriendelijke sfeer aantreffen. Als u interviews wilt houden met plaatselijke leden of leiders, of als u foto’s of video’s nodig hebt voor uw verhaal, neem dan alsjeblieft contact op met Marianne van Wermeskerken, tel. 062 182 76 88.
Wat u mag verwachten in kerkdiensten
De erediensten van heiligen der laatste dagen staan open voor alle bezoekers. De volgende informatie kan nuttig zijn voor bezoekers die voor het eerst naar een mormoonse kerk gaan.
Heiligen der laatste dagen hebben door de week activiteiten en programma’s. Daarnaast komen ze op zondag bijeen voor een ‘avondmaalsdienst’ van ongeveer een uur, waarin mannen, vrouwen en jongere leden gebeden uitspreken en toespraken houden, lofzangen zingen en deelnemen aan het avondmaal (wat lijkt op het ontvangen van communie). Bovendien zijn er leerstellige en Schriftuurlijke lessen voor jongeren en volwassenen, die ook deel uitmaken van een blokprogramma dat drie uur uurt.
Mormonen zijn doorgaans vriendelijke mensen, dus het moet bezoekers niet verbazen als iemand die een nieuw gezicht ziet handen komt schudden en kennis komt maken, en aanbiedt om de bezoeker de juiste bijeenkomst of les te wijzen.
Waar worden deze bijeenkomsten gehouden?
Vaak is de kerk een makkelijk herkenbaar, uniform uitziend gebouw met de naam van de kerk aan de gevel. Binnen vindt u de ‘kapel’, oftewel de ruimte waar de avondmaalsdienst wordt gehouden, met banken voor de gemeente en een podium voor sprekers. Er zijn doorgaans ook klaslokalen en een sportzaal. De kerkgebouwen zijn eenvoudig (met aan de wand in de hal en in leslokalen eenvoudige schilderijen met taferelen uit de bediening van Christus) en multifunctioneel — ze worden gebruikt voor allerlei doeleinden, variërend van zondagsdiensten tot en met noodopvang, en van basketbaltoernooien tot en met Schriftstudie waarbij jongeren op de vroege ochtend over Jezus Christus praten. Elders kunnen de erediensten worden gehouden in kleinere huurgebouwen die beter passen bij de behoeften van de plaatselijke leden.
Wie woont de diensten bij?
Deze plaatselijke kerkgemeentes zijn geografisch ingedeeld om omwonenden en buurtbewoners dichter tot elkaar te brengen en hen meer kansen te bieden om elkaar te dienen. Het aantal leden van een kerkgemeente kan dan ook uiteenlopen per locatie, van een intieme groep van ongeveer een dozijn leden in een Mongoolse gemeente tot honderden leden in een wijk in Washington D.C. (VS). Kenmerkend voor de geografische indeling is dat de grenzen zo worden gelegd dat de kerkgemeentes voldoende kansen bieden aan de leden van de kerkgemeenschap om elkaar goed te leren kennen. Gezinnen zitten vaak bij elkaar, maar de diensten worden ook door veel alleenstaande leden bijgewoond. In grote steden zijn er soms zelfs kerkgemeentes speciaal voor alleenstaande volwassenen.
Wat gebeurt er tijdens een dienst?
Hier volgt een overzicht van de belangrijkste eredienst, de ‘avondmaalsdienst’ (de mormoonse term voor ‘communie’)
De persoon die de bijeenkomst leidt — meestal de bisschop van de wijk, of de gemeentepresident van de gemeente, of een van diens twee raadgevers — draagt een kostuum, geen toga. Afgezien van zijn aanwezigheid op het podium, is hij niet te onderscheiden van andere kerkleden.
Na een samenzang opent een lid de dienst met een gebed. De lofzangen van de kerk omvatten zowel liederen die andere christenen bekend in de oren klinken als lofzangen over de geschiedenis, leringen en gebruiken van de mormoonse kerk.
Een lid van de gemeente spreekt een gebed uit op het podium. De gebeden zijn onvoorbereid. Er is bij de gebeden geen andere rol voor de kerkgemeente weggelegd dan ‘amen’ zeggen als het gebed in de naam van Jezus Christus is afgesloten. Er is ook geen formele Schriftlezing vanaf het spreekgestoelte, hoewel er door hen die toespraken houden uitgebreid gebruik wordt gemaakt van Schriftteksten.
Vervolgens komt het voornaamste onderdeel van de bijeenkomst, die zeventig minuten duurt. Na nog een lofzang worden de zinnebeelden van het avondmaal — dat doet denken aan de communie in andere kerken — gezegend en rondgediend. De zegen over het brood en het water wordt uitgesproken door mannen van zestien jaar of ouder, die tot verschillende priesterschapsambten zijn geordend. De leden blijven op hun plaats zitten terwijl de schalen langs de rijen aanwezigen worden gebracht. Hierbij is het stil in de kapel terwijl de leden voor zichzelf denken aan het offer van de Heiland, Jezus Christus. Hoewel het avondmaal bedoeld is voor gedoopte kerkleden, heeft niemand er bezwaar tegen als bezoekers eraan deelnemen.
Na het ronddienen van het brood en het water, wordt de dienst hervat met enkele toespraken van leden die gevraagd zijn om hun beurt te nemen. Om zoveel mogelijk mensen een kans te geven de gemeente toe te spreken en te onderrichten, spreken er wekelijks andere leden (mannen, vrouwen en jongeren) van de gemeente. De onderwerpen worden doorgaans een week of twee van tevoren toegewezen. Soms laat men de keus aan de spreker over. Deze toespraken of preken duren meestal tussen de tien en vijfentwintig minuten en gaan over beginselen waarin Jezus Christus heeft onderricht. Op de eerste zondag van de maand, de ‘vastenzondag’, zijn er geen aangewezen sprekers, maar mogen de aanwezigen spontaan over hun ervaringen, geloof of getuigenis vertellen.
In sommige kerkgemeentes wordt de laatste spreker voorafgegaan door een muzikaal nummer, bijvoorbeeld koorzang. De koorleden komen uit de gemeente.
De dienst wordt afgesloten met een lofzang en een gebed. Ook dit gebed kan worden uitgesproken door eeen man of een vrouw.
Daar er geen betaalde geestelijken zijn, worden de gemeentelijke taken verdeeld, wat de gemeenschapszin en onderlinge band verstevigt. Door deze samenwerking houden de leken die deel uitmaken van de gemeente om de beurt preken en luisteren ze naar preken, dirigeren ze of zingen ze, verlenen ze diensten aan anderen of ontvangen ze diensten.
Moeten bezoekers deelnemen?
Nee. Bezoekers kunnen gewoon naar de dienst luisteren en desgewenst meezingen uit een van de aanwezige zangboeken. Er is geen collecte en men hoeft ook niets mee te brengen.
Wat voor kleding draagt men?
U mag dragen wat u wilt naar een kerkdienst. De meeste mannen dragen een kostuum met stropdas, en vrouwen een jurk of rok. Kinderen dragen meestal ook nettere kleding dan door de week.
Wat gebeurt er na de avondmaalsdienst?
Na de voornaamste eredienst, de avondmaalsdienst, wonen de kerkleden, al naar gelang hun leeftijdsgroep, zondagsschoollessen of andere lessen bij om over het evangelie te leren en te discussiëren. Kinderen van anderhalf tot elf jaar gaan bijvoorbeeld naar het jeugdwerk — een programma speciaal voor kinderen dat het evangelie op zijn allereenvoudigst presenteert. De lessen zijn gebaseerd op de Schriften en zijn voorzien van muziek en beelden om de aandacht van de kinderen vast te houden. Er zijn klassen voor jongeren van twaalf tot achttien jaar en voor volwassenen vanaf achttien jaar. Er is bovendien een klas voor bezoekers, genaamd Evangeliebeginselen. Het leerplan voor de zondagsschool is schriftuurlijk ingedeeld (elk jaar wordt er een ander Schriftuurboek bestudeerd), maar de lessen in Evangeliebeginselen zijn gebaseerd op thema’s rond fundamentele beginselen van het evangelie. Na de zondagsschool van een uur is er nog een uur met lessen speciaal voor vrouwen (de ZHV oftewel zustershulpvereniging), mannen en jongemannen (de priesterschap), de jongevrouwen en de kinderen.
U hoeft niet uitgenodigd te worden om mormoonse erediensten of lessen bij te wonen. In sommige kerkgemeentes gaan de lessen vooraf aan de voornaamste dienst, afhankelijk van plaatselijke omstandigheden en hoeveel kerkgemeentes er op een dag bijeenkomen in hetzelfde gebouw.
En hoe zit het met tempels?
Het is onder mensen die geen mormoon zijn een veel voorkomende misvatting dat alleen mormonen hun kerkgebouw mogen betreden. Dit is waarschijnlijk gebaseerd op een misverstand — men verwart de tempel met het kerkgebouw. Hoewel de 151 tempels (zowel de bestaande, als die nog in aanbouw of alleen maar aangekondigd zijn) over hele wereld alleen toegankelijk zijn voor leden van de kerk die volledig betrokken zijn bij hun geloof, kan iedereen een mormoons kerkgebouw betreden om met zijn mormoonse naasten te spreken of met hen te aanbidden. Over de hele wereld zijn er achttienduizend kerkgebouwen.