Op katholieke conferentie in Rome pleit apostel voor menselijke waardigheid

Op een universitaire conferentie in Rome over menselijke waardigheid richtte ouderling D. Todd Christofferson zich in zijn toespraak op drie belangrijke katholieke documenten binnen de context van het christendom en een pluralistische samenleving.

Op dinsdag 23 september 2025 citeerde de apostel van De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen uitgebreid uit ‘Dignitas Infinita’ (een verklaring uit 2024 over menselijke waardigheid), ‘Dignitatis Humanae’ (een verhandeling van paus Paulus VI uit 1965 over godsdienstvrijheid) en ‘Rerum Novarum’ (een boodschap van paus Leo XIII uit 1891 over de waardigheid van arbeiders).

‘Als discipelen van Christus hebben wij de plechtige taak om op te komen voor menselijke waardigheid, morele keuzevrijheid en godsdienstig pluralisme’, zei ouderling Christofferson tijdens een forumgesprek aan de Pauselijke Universiteit van het Heilig Kruis tegen zijn gehoor. ‘Ik ben uiterst dankbaar voor de toewijding van de katholieke kerk aan deze opvattingen en voor de gemeenschappelijke waarden van onze twee kerken.’

De conferentie werd medegesponsord door het International Center for Law and Religious Studies van de Brigham Young University.

Dignitas Infinita

In ‘Dignitas Infinita’, het thema van de conferentie, staat dat ‘ieder mens een oneindige waardigheid bezit, onvervreemdbaar in zijn of haar wezen geworteld, die geldt in en voorbij elke omstandigheid, toestand of situatie waarin de persoon ooit kan verkeren’.

‘Deze oneindige waardigheid schept voor ieder mens de verantwoordelijkheid om iedere andere persoon met liefde en respect te behandelen’, aldus ouderling Christofferson. ‘Dat is geen abstracte plicht. Zij is geworteld in de persoon en het voorbeeld van Jezus Christus.’

Ouderling Christofferson besprak leringen van de kerk over dit onderwerp. Hij citeerde wijlen president M. Russell Ballard, die zei dat kind van God de belangrijkste identiteit van iedere persoon is.

‘Begrip van deze waarheid – die werkelijk begrijpen en in je opnemen – zal je compleet veranderen’, zei president Ballard in 2020. ‘Dat is een buitengewone identiteit die niemand je ooit kan ontnemen. Maar bovenal zal het je een enorm gevoel van eigenwaarde geven en zul je een dieper besef van jouw oneindige betekenis krijgen.’

Ouderling Christofferson zegt dat de oproep in ‘Dignitas Infinita’ om God lief te hebben en in vrede met anderen te leven hem als medevolgeling van Jezus Christus enorm aanspreekt.

‘Ik ben erg dankbaar voor dit document en de bevestiging van evangeliewaarheden, die ons herinneren aan de goddelijkheid van Christus en onze taken als zijn discipelen’, zei ouderling Christofferson. ‘Ik ben ook dankbaar voor deze opvatting van de menselijke waardigheid, die, te midden van veel andere opvattingen, niet alleen duidelijk is en ten diepste gebaseerd op de waarheid dat we naar het beeld van God zijn geschapen, maar ook dat Jezus Christus ons voorbeeld en onze Verlosser is.’

Dignitatis Humanae

Het tweede document dat ouderling Christofferson analyseerde, was ‘Dignitatis Humanae’. Dit is een ‘monumentale prestatie in de geschiedenis van godsdienstvrijheid’, zei hij.

‘[Dit] is een belangrijke theologische exegese van de menselijke waardigheid als basis voor het recht op godsdienstvrijheid en van de maatschappelijke plichten die wij allen hebben om dit heilige recht te beschermen en te bevorderen’, zei de apostel. ‘Dignitatis Humanae’ erkent op belangrijke wijze dat de gedeelde verantwoordelijkheid voor het bevorderen en behouden van godsdienstvrijheid bij de overheid en het individu ligt.’

‘Een van de vruchten van godsdienstvrijheid is dat mensen hun morele keuzevrijheid mogen uitoefenen’, zei ouderling Christofferson. Hoewel zowel De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen als de katholieke kerk begrijpen dat dit betekent dat sommige mensen andere paden zullen kiezen, onderwijzen beide religies ook de noodzaak van hoffelijkheid en begrip voor de keuzes van anderen.

‘“Dignitatis Humanae” spoort ons aan om goddelijke waarheid te zoeken en na te leven, om onze regeringen aan te moedigen het onschendbare recht op godsdienstvrijheid te beschermen, en om “in rechtvaardigheid en hoffelijkheid” met onze broeders en zusters om te gaan, waarbij we ieders rechten respecteren en tot het uiterste gaan om onze plicht jegens allen te vervullen’, zei ouderling Christofferson. ‘Ik sluit me aan bij de verklaring van paus Paulus VI dat “om relaties van vrede en harmonie in de hele mensheid tot stand te brengen en in stand te houden, het noodzakelijk is dat godsdienstvrijheid overal van een effectieve grondwettelijke garantie wordt voorzien, en dat respect wordt getoond voor de hoge plicht en het recht van de mens om zijn religieuze leven vrij in de samenleving te leiden”.’

Rerum Novarum

Het laatste document dat ouderling Christofferson besprak was ‘Rerum Novarum’, een pastorale brief uit 1891 van paus Leo XIII over de rechten en plichten van kapitaal en arbeid als antwoord op debatten tussen socialisten en kapitalisten in die tijd.

‘De paus bleef vakkundig boven de partijstrijd staan door zich te concentreren op de principes van plicht, arbeid, deugd en naastenliefde’, zei ouderling Christofferson. Hij merkte ook op dat de paus de nadruk legde op ‘de inherente morele kwaliteiten van mensen en het belang om alle mensen met waardigheid te behandelen’.

‘Het is tegenwoordig net zo belangrijk’, zei ouderling Christofferson, ‘om ons in kwesties te mengen en tegelijkertijd te weigeren ons aan te sluiten bij het extremisme van een van beide partijen’. ‘Geloofsleiders zijn een kritische stem in de publieke discussie’, voegde hij eraan toe.

‘Conflicten in samenlevingen over de hele wereld eisen de aandacht van religieuze leiders’, aldus ouderling Christofferson. ‘Een focus op de gedeelde waardigheid van alle mensen aan alle kanten van alle conflicten zal ons leiden naar meer vreedzame, liefdevolle en tolerante samenlevingen.’

Ouderling Christofferson haalde vervolgens de retorische vraag van paus Leo XIII uit de brief aan: ‘Heeft het er niet de schijn van dat, als de samenleving doordrongen was van dergelijke ideeën [uit de Schriften], de strijd snel zou staken?’

In zijn slotwoord vestigde ouderling Christofferson de aandacht van de aanwezigen bij de katholieke conferentie op recente opmerkingen van president Nelson over menselijke waardigheid en vredestichten in TIME magazine.

‘Ieder van ons heeft intrinsieke waarde en waardigheid. Ik geloof dat we allemaal kinderen van een liefdevolle hemelse Vader zijn’, schreef president Nelson. ‘Maar ongeacht je religie of spiritualiteit is het bevrijdend om de onderliggende waarheid van deze overtuiging te erkennen dat we allemaal waardigheid verdienen – het brengt emotioneel, mentaal en spiritueel evenwicht. […] Een eeuw aan ervaring heeft me dit met zekerheid geleerd: woede overtuigt nooit, vijandigheid geneest nooit, en twist leidt nooit tot blijvende oplossingen. […] Als we deze eeuwige waarheden omarmen – onze eigen waarde eren, anderen met waardigheid behandelen en ons gezin koesteren – zullen ons leven en onze wereld stabieler en vreugdevoller zijn.’

Ouderling Christofferson betuigde namens president Nelson zijn medeleven met het overlijden van paus Franciscus. Hij feliciteerde de katholieke kerk ook met de verkiezing van paus Leo XIV.

Doel en invloed van de conferentie

De conferentie was het resultaat van een samenwerking tussen drie mensen: Arturo Bellocq, hoogleraar moraaltheologie aan de Pauselijke Universiteit van het Heilig Kruis; Andrea Pin, hoogleraar vergelijkend publiekrecht aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Padua; en Brett Scharffs, directeur van het International Center for Law and Religion Studies van de BYU.

Pin, die katholiek is, was vooral blij toen Scharffs, een heilige der laatste dagen, hem benaderde om meer te weten te komen over het document ‘Dignitas Infinita’ uit 2024.

‘[Toen hij dat vroeg, dacht ik] dat het een prachtige brug was’, zei Pin. ‘Iemand buiten mijn kerk en buiten de vereniging die het document heeft vrijgegeven, zei: “Daar ben ik in geïnteresseerd. Ik denk dat we het als vrienden en als geleerden kunnen bespreken.” Ik dacht dat de menselijke waardigheid weer aan het werk was.’

Bellocq bevestigde de brede aandacht die dit onderwerp heeft gekregen en merkte op dat ‘Dignitas Infinita’ ‘heel veel interesse binnen vele velden heeft gewekt’ en een ‘eerste stap binnen een voortgaand gesprek is’. De conferentie van deze week was een manier om de dialoog op gang te brengen.

‘We zullen nog steeds veel verschillende meningen hebben bij het oplossen van concrete sociale problemen, maar wij moeten als mensen een gemeenschappelijke basis vinden om over deze gemeenschappelijke thema’s te kunnen spreken’, zei Bellocq. ‘Het idee [achter deze conferentie] was eigenlijk om een gemeenschappelijke basis te vinden en te bespreken in hoeverre het concept van menselijke waardigheid nuttig is of kan dienen als een gemeenschappelijke basis voor constructieve, objectieve gesprekken over deze problemen.’

Scharffs uitte vergelijkbare gedachten en prees het wereldwijde leiderschap van de katholieke kerk op het gebied van menselijke waardigheid.

‘Met hen samenwerken is heel productief en belangrijk bij het opbouwen van begrip en ook samenwerking’, zei Scharffs. ‘Het is volkomen logisch om samen te werken met diverse partners binnen de katholieke kerk, omdat ook zij sterk zijn toegewijd aan de beginselen van menselijke waardigheid.’

Scharffs zei dat de aandacht voor menselijke waardigheid de sleutel is, omdat zij allerlei culturen het belang van godsdienstvrijheid helpt begrijpen.

‘Als je menselijke waardigheid belangrijk vindt, kom je uit bij godsdienstvrijheid’, aldus Scharffs. ‘Maar in de moslimwereld bijvoorbeeld, komt godsdienstvrijheid misschien als een vreemd concept, een westers concept over. Menselijke waardigheid is echter een zeer belangrijk concept in de Koran. Dus als je zegt: “laten we het hebben over menselijke waardigheid”, dan sla je een brug die leidt naar gesprekken over godsdienstvrijheid.’

In een interview na de conferentie zei ouderling Christofferson dat het evenement positieve gevolgen zal hebben in de maanden en jaren die volgen.

‘Het is als een steen die in een vijver wordt geworpen en rimpelingen maakt die zich gedurende lange tijd naar alle kanten blijven verspreiden, en mensen raken die zich nu misschien helemaal niet bewust zijn van wat er gebeurt’, zei de apostel. ‘Ik probeerde te benadrukken dat onze oneindige waarde ook verbonden is met de verlossing van de mens door Jezus Christus, zijn verzoening, en wat dat betekent voor onze uiteindelijke bestemming. Onze uiteindelijke waarde is verbonden met onze uiteindelijke bestemming: onsterfelijkheid en eeuwig leven. Zijn genade en zijn verzoening zijn de sleutel tot de waardigheid, de waarde die elke ziel heeft, ongeacht waar of wanneer die leeft.’

Kardinaal Koovakad

Download Photo

Op woensdag 24 september had ouderling Christofferson in Rome een privégesprek met Zijne Eminentie George Koovakad, prefect van het Dicasterie voor de Interreligieuze Dialoog van de katholieke kerk.